Rada Upowszechniania Nauki

Rada Upowszechniania Nauki PAN została powołana Uchwałą Nr 1/2023 Prezydium Polskiej Akademii Nauk z dnia 24 stycznia 2023 r. w sprawie utworzenia komitetów problemowych i rad przy Prezydium Polskiej Akademii Nauk na kadencję 2023-2026 i działa w następującym składzie.

Prof. dr hab. Paweł GOLIK,

Przewodniczący

 

Dr hab. Aleksandra ZIEMBIŃSKA-BUCZYŃSKA, Prof. PŚ 

Zastępczyni przewodniczącego

 

Mieczysław Grabianowski

sekretarz

 

Prof. dr hab. Magdalena FIKUS

Honorowa Przewodnicząca

 

Członkowie:

Prof. dr hab. Ewa BARTNIK

Red. Piotr CIEŚLIŃSKI

Dr Patrycja DOŁOWY

Dr hab. Wojciech Łukasz DRAGAN, prof. UJ

Robert FIRMHOFER

Dr hab. Marcin GRYNBERG

Prof. dr hab. Jacek HENNIG

Prof. dr hab. Ewa KULCZYKOWSKA

Dr Wacław KULCZYKOWSKI

Lek. Paulina ŁOPATNIUK

Dr Anna ŁOSIAK

Prof. dr hab. Szymon MALINOWSKI, czł. koresp. PAN

Red. Krzysztof MICHALSKI

Dr hab. inż. Robert MYSŁAJEK

Prof. dr hab. inż. Łukasz SADOWSKI

Dr hab. Łukasz NIESIOŁOWSKI-SPANÒ, prof. UW

Dr hab. Tomasz SULEJ, prof. IP PAN

 

W 2023 r. odbyły się trzy posiedzenia RUN PAN: 21 i 27 marca (w Gliwicach) w trybie stacjonarnym i 6 czerwca w trybie zdalnym.

Na pierwszym posiedzeniu członkowie RUN PAN wybrali zastępczynię przewodniczącego i sekretarza Rady oraz podjęli uchwałę o wyborze Pani Prof. Dr Hab. Magdaleny Fikus na honorową przewodniczącą Rady Upowszechniania Nauki PAN. Prof. Marek Konarzewski, Prezes PAN 28 czerwca 2023 r. powołał Panią Prof. M. Fikus na honorową przewodniczącą Rady Upowszechniania Nauki PAN.

Na pierwszym w nowej kadencji posiedzeniu Rady opracowano także projekt Regulaminu RUN PAN. Następnie omówiono plan działań Rady w 2023 r. w celu realizacji zadań określonych w Uchwale Prezydium PAN powołującej RUN PAN.

Na posiedzeniu w dniu 6 czerwca 2023 r. Rada Upowszechniania Nauki PAN podjęła uchwałę w sprawie Regulaminu RUN PAN, która została zatwierdzona przez Prezesa PAN 7 czerwca ub. r.

Członkowie RUN PAN, przy okazji kolejnego posiedzenia Rady w Gliwicach, uczestniczyli w dwudniowej debacie „Komunikacja naukowa i popularyzacja nauki w Polsce – szanse i wyzwania” zorganizowanej i prowadzonej w Centrum Edukacyjno-Kongresowym Politechniki Śląskiej przez dr hab. Aleksandrę Ziembińską-Buczyńską (27-28 marca 2023 r.). W jej trakcie prof. T. Sulej, prof. E. Bartnik, prof. P. Golik, prof. Ł. Niesiołowski-Spano, w ramach sesji „Biegnij po wiedzę z RUN PAN” wygłosili wykłady na tematy związane z genetyką, psychologią, paleontologią oraz historią. W wykładach wzięło udział ponad 400 uczniów ze szkół średnich województwa śląskiego. Wydarzenie odbyło się w Politechniki Śląskiej 28 marca, a wykłady poprowadzili członkowie Rady Upowszechniania Nauki PAN.

Rada Upowszechniania Nauki PAN zorganizowała 16 września 2024 r., w Centrum Nauki Kopernik, sesję dla Profesor Magdaleny Fikus w ramach warszawskiego Festiwalu Nauki. W trakcie spotkania prof. R. Zabielski, Przewodniczący Rady Kuratorów Wydziału II PAN wręczył Pani Profesor Medal PAN im. Mikołaja Kopernika, przyznany przez Prezydium PAN za wybitne osiągnięcia naukowe i zasługi dla nauki w Polsce.

 

Rada Upowszechniania Nauki PAN  i jej członkowie byli współorganizatorami, organizatorami lub aktywnymi uczestnikami wielu przedsięwzięć, organizowanych w trybie stacjonarnym , hybrydowym lub on-line, mających na celu popularyzację nauki. Organizowali Kawiarnie Naukowe Festiwalu Nauki, Latające kawiarenki naukowe dla uchodźców, uczestniczyli w Festiwalach Nauki i konkursach naukowych oraz wygłaszali liczne wykłady i występowali w mediach tradycyjnych i internetowych.

Miedzy innymi red. K. Michalski był gospodarzem spotkania „Korzenie i skrzydła” (NIKiDW) – konkursu na najlepszą pracę magisterską i doktorską z dziedziny dziedzictwa historycznego, materialnego i niematerialnego obszarów wiejskich, prowadził w kanale YT debaty z cyklu „Ufajmy Nauce” – „Long-Covid - fakty i mity" oraz debatę „Quo vadis, geofizyko?” (Jubileusz 70-lecia Instytutu Geofizyki PAN).

Prof. E. Bartnik wygłosiła wykład inauguracyjny na Wydziale Biologii i Biotechnologii SGGW oraz brała udział w debatach dyskusjach i seminariach, m.in. „Ewolucja jest odroczonym wyrokiem śmierci dla Homo sapiens”, „Długowieczność – granice, które można osiągnąć”, „Co zostało z Darwina we współczesnej biologii”, a także w licznych audycjach radiowych rozmawiając o genetyce i klonowaniu.

Prof. A. Ziembińska-Burczyńska była organizatorką i jurorką w konkursie dla doktorantów 3 Minut Thesis 2023 i jurorką w konkursie PopScience 2023 – nagroda za popularyzację nauki na Śląskim Festiwalu Nauki. Prowadziła również wykłady na Małopolskim Uniwersytecie Dziecięcym, na uniwersytetach 3 wieku, Śląskim Festiwalu Nauki, Śląskich Dniach Biotechnologii Bakcyl oraz brała udział w podcastach naukowych (m. in. Bunkier Nauki, Pogadajmy o nauce, Radio Naukowe) i audycjach radiowych (radioM, trójka, Radio 357)

Podobne formy popularyzacji nauki i wiedzy z zakresu historii ma w swoim dorobku prof. Ł. Niesiołowski-Spano, który uczestniczył w podcastach, audycjach radiowych i wygłaszał wykłady m.in. w Wawerskim Centrum Kultury, w Kawiarni naukowej 1a, w Klasztorze oo. Dominikanów w Rzeszowie, cykl 3 wykładów w ramach działalności Filozoficzno-teologicznej szkoły św. Jacka.

Prof. T. Sulej wygłosił m.in. wykłady dla Wielodyscyplinarnego Obozu Naukowego zorganizowanego przez Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci, na temat dinozaurów w MOK w Karczewie i dla Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Nowej Iwicznej oraz w szkołach podstawowych w Warszawie, Rzepinie i Szerzawach.

Dr A. Łosiak, poza licznymi wywiadami i artykułami była współorganizatorką eventu edukacyjno-popularnonaukowego European Rover Challenge 2023 (odpowiedzialność za naukowo-geologiczną część konkursu, konsultacje merytoryczne oraz przygotowanie Mars Yardu), brała udział w panelu dyskusyjnym: Technologie Kosmiczne w Służbie Ludzkości i Śląskim Festiwalu Nauki.

Prof. R. Mysłajek m.in. był   jednym z jurorów w konkursie Popularyzator Nauki, organizowanego przez serwis PAP Nauka w Polsce, we współpracy z MEiN, współpracował z serwisem PAP Nauka w Polsce przy opracowaniu szeregu informacji prasowych, które są udostępniane bezpłatnie do publikowania w innych mediach, wygłaszał wykłady popularyzatorskie w Wielkopolskim Parku Narodowym. Brał również udział w podkaście Letnia Akademia Młodych Umysłów, w ramach Radia Naukowego prowadzonego przez red. Karolinę Głowacką.

Dr W. Kulczykowski m.in. był członkiem komitetu naukowego interdyscyplinarnej konferencji naukowej CoperniConf organizowanej przy Festiwalu Gier i Fantastyki Copernicon, moderatorem i opiekunem panelu „Nowoczesne metody popularyzowania nauki” w ramach III Kongresu Młodej Nauki w Gdańsku oraz wygłosił wykłady popularnonaukowe:

"Między grą a historią, czyli wirtualny powrót do przeszłości" na Dniach Otwartych Uniwersytetu Gdańskiego,

- „Jak gry komputerowe uczą historii?” w ramach wydarzenia skierowanego do młodzieży szkolnej pt. „VI Konferencja Akademii Dobrej Edukacji - Historia tu i teraz” w Gdańsku,

- „Gry komputerowe jako cyfrowa forma rekonstrukcji i promocji światowego dziedzictwa kulturowego" w Bibliotece Gdańskiej PAN w ramach Targów Dziedzictwo – „Zabezpieczenie Dziedzictwa dla przyszłych pokoleń”.

Prof. P. Golik był m.in. organizatorem debat popularyzujących naukę w ramach Festiwalu Nauki w Warszawie, uczestniczył w debacie w ramach Free(Ra)dom Festival w Radomiu, wygłosił wykłady w Miejskiej Bibliotece Publicznej w Hajnówce, Miejskimi Ośrodku Kultury „Amfiteatr” w Radomiu, XV L.O. w Warszawie, podczas  Wielodyscyplinarnego Obozu Naukowego zorganizowanego przez Krajowy Fundusz na rzecz Dzieci, a także dla Fundacji „Marsz dla nauki”, występował też w programach radiowych.

 

RUN PAN objęła swoim patronatem:

• Bródnowski Uniwersytet Dzieci;
• Konkurs dla doktorantów "3 Minute Thesis";
• Noc Naukowców Politechniki Śląskiej 2023;
• Pokaz filmowy Błoto, gaz i drut kolczasty. Zapomniana I wojna światowa;
• Free(Ra)dom Festival 2023;
• Sopocki Piknik Naukowy „Ocean Zmian”;
• Międzynarodową Konferencją Młodzieżową 2023 pt. “Dokąd Zmierza Świat” (online);
• „Niepodręczniki Oceaniczny”.